Watermolens

Het Vijlenerbos is een ongeveer 650 hectare groot bosgebied dat in de prehistorie al werd bewoond. De uitgestrekte hellingbossen tussen Vijlen en Vaals worden gekenmerkt door de zeer grote hoogteverschillen tot wel ongeveer 100 meter. Het hoogste punt is het bekende drielandenpunt. Fiets door het indrukwekkende karstlandschap waarin kalksteen opgeloste in water en waar je gigantische kraters aantreft die zijn opgevuld met vuursteeneluvium en tertiair zand. Deze trechtervormige landschapselementen worden orgelpijpen genoemd. Deze orgelpijpen en zogenaamde schotenvormige “kommen” met een doorsnede van enkele tientallen meters die ‘dolines’ worden genoemd, ontstonden doordat kalksteen oploste in water, een proces dat karst wordt genoemd. Daarnaast zijn prachtige, met kiezelzuur aan elkaar gekitte rotsblokken van zandsteen terug te vinden in het prachtige Limburgse Vijlenerbosch. Dichtbij Hotel Eperland, die de uitvalsbasis voor een heerlijk fietsweekend vormt (ook route 140570 begint en eindigt hier), tref je landgoed Schoutenhof aan. Op en om het landgoed zie je schattige vakwerkhuisjes en sfeervolle boerenhofsteden. Bij landgoed Schoutenhof kan je allerlei sportieve activiteiten ondernemen, zoals vissen, golfen of paardrijden. Het prachtige uitzicht over de Geulvallei zorgt voor een heerlijk relaxed en opgeruimd gevoel. Dan dient de eerste watermolen zich aan. In de dertiende eeuw werd er op deze plek al een banmolen gebouwd, maar in 1828 werd die molen herbouwd als papiermolen. Van de voormalige papiermolen werd in 1856 een kunstwolmolen gemaakt, maar dit bedrijf ging in 1882 failliet. De middenslag watermolen die de Bovenste Molen heet, werd in 1978 met een ingrijpende restauratie weer helemaal in orde gemaakt en kreeg zijn oude maalfunctie terug. Anno 2013 wordt er biologische tarwe mee gemalen en is de molen zo ingericht dat hij ook andere graanproducten uit kan bewerken. De Onderste Molen in Mechelen staat zevenhonderd meter stroomafwaarts. Deze prachtige watermolen werd gebruikt als korenmolen, maar er werd ook elektriciteit mee opgewekt. De oorspronkelijke molen is gebouwd in 1215 en werd toen nog de commandeursmolen genoemd. Later, na een restauratie, werd de molen omgedoopt tot de ‘ Onderste molen’. De molen is in 2005 nog volledig maalvaardig gemaakt en draait tegenwoordig op vrijwillige basis. Je vervolgt de fietstocht naar Vaals, waar je de Frankenmolen kunt bekijken. Deze bovenslag watermolen uit 1736 is jarenlang gebruikt als spinnenkop, tot de bijbehorende fabriek in vijftien jaar tijd drie keer afbrandde. In 1905 werd die dekenfabriek gesloten en werd de molen omgebouwd tot korenmolen, een functie die hij al jarenlang en nog altijd vervult. Dan is het tijd voor een bezoekje aan het landgoed waarop een imposant pand genaamd Vaelsbroek en de Vaalsbroekermolen staan. Het huidige “kasteel” Vaelsbroek, een prachtig U-vormig herenhuis, werd in 1761 gebouwd door de lakenfabrikant Johann Arnold von Clermont uit Aken, die zijn fabrieken naar Vaals verplaatste. Op het landgoed verrees een modern slot in classicistische stijl en rondom het huis werd een prachtig park aangelegd, waarop een mausoleum kwam te staan voor familieleden van de eigenaar. De Vaalsbroekermolen is een prachtige watermolen die in 1776 in Vaals gebouwd werd. De molen werd tot ongeveer 1960 gebruikt als spin- en korenmolen, waarna de molen in ernstig verval raakte. Tot 1988 werd de molen nauwelijks onderhouden, maar toen er een hotel naast gebouwd werd, liet men de molen helemaal restaureren. De molen is weer maalvaardig en ziet er prachtig uit, maar zijn oude functie kreeg hij niet meer terug. In het gebouw is een restaurant gevestigd, waar je lekker een hapje kunt eten. De Vaalsbroekermolen hoort bij het kasteel Vaelsbroek. Dan steek je de grens over om een klein stukje over Belgisch grondgebied te fietsen. Zo ga je terug naar Hotel Eperland. In het restaurant van het hotel kun je de dag afsluiten met een heerlijk driegangendiner en een borreltje. Wil je echt ontspannen een weekendje genieten van Limburg, dan boek je een overnachting zodat je de volgende dag uitgerust ook route 140570 kunt gaan verkennen.