Kastelen en Molens

Fietsen door hartje Maastricht, langs de oever van de rivier en over de Maasboulevard, is een geweldige belevenis. Hier proef je de sfeer van de Limburgse hoofdstad en wordt duidelijk waarom Maastricht bekend staat als één van de gezelligste steden van Nederland.

De tocht over het heuvelplateau in het zuiden van de gemeente Maastricht is een uitdaging. De Sint-Pietersberg is vooral bekend vanwege de Limburgse mergel die er gewonnen wordt en de gangenstelsels zijn een ware toeristische attractie geworden. Op en tegen de berg liggen mooie forten en kastelen, die oude tijden en sferen doen herleven. De langste wandelroute van Nederland begint (of eindigt) op het topje van de Sint-Pietersberg. Het museum ‘Maison de la Montagne Saint-Pierre’ is met een interactieve en permanente tentoonstelling de ideale plek voor een kennismaking met de unieke Sint-Pietersberg.

Tijdens je fietstocht kom je bijvoorbeeld door Sint-Anthoniusbank. Ongeveer 40 huizen vormen de bebouwing van het gehucht. In de buurtschap zijn veel historische elementen te vinden, wanneer je weet waar je moet zoeken. Ondanks de kleinschaligheid kan je er twee gesloten carréboerderijen vinden, maar ook een monumentale hoeve die ondanks de negentiende-eeuwse bouw uit de zeventiende eeuw komt, een voormalig klooster waarin appartementen zijn gemaakt en een oude hoeve met restanten van een vierkante toren en een overdekte waterput.

Stop onderweg ook even bij de Molen van Lombok in de Maastrichtse wijk Sint Pieter. De middenslag molen dateert oorspronkelijk van rond 1500 en werd gebouwd op de linkeroever van de Jeker, een aftakking van de Maas. Vroeger stonden er twee uit mergel opgetrokken molengebouwen; eentje werd gebruikt als graanmolen, de andere als oliemolen. Alleen de graanmolen heeft nog een ijzeren molenrad uit 1937. Dit gebouw, dat tot 1960 in bedrijf bleef, wordt daarom nog aangeduid als ‘de molen van Lombok’.

In Eijsden staat het gelijknamige kasteel, die ook wel ‘de Borg’ of ‘Laag Caestertburg’ genoemd wordt. Het tegenwoordige kasteel is gebouwd in 1636, verbouwd in 1767 en daarna gerestaureerd. Dit rijksmonument bestaat uit twee haaks op elkaar staande vleugels die aan de buitenzijden beide een zware hoektoren hebben. Het geheel wordt omringd door een gracht en bij het kasteel ligt een poortgebouw met voorhof. Het in 1900 aangelegde park is vrij toegankelijk.

Stap ook in Libeek even van je fiets om het kasteel te bewonderen. Tot aan 2011 was Libeek, of Liebik zoals de Limburgers het noemen, onderdeel van Margraten. De plaats ontstond in de dertiende eeuw en in het plaatsje staat de hoeve Libeek, waarvan de oudste delen ook dateren van de dertiende eeuw. Ooit stond er op deze plek een riddermatig huis, maar nadat het kasteel een andere eigenaar kreeg in de zestiende eeuw werd de vesting geleidelijk omgebouwd tot pachthoeve. Libeek heeft de grootste Limburgse hoeve die om een vierkant binnenplein heen staat en het woonhuis, dat is opgetrokken uit mergelsteen, werd in de zestiende en zeventiende eeuw gebouwd en verbeterd.

Voorbij Sibbe, ter hoogte van Wolfshuis, staat een beltmolen uit 1855: de Van Tienhovenmolen. Bijzonder aan deze molen is dat het de enige molen in Nederland is die grotendeels is opgebouwd uit mergelstenen. De hoge plaats waar de molen uiteindelijk gebouwd werd was gunstig vanwege de windvang. Van welke kant je ook op de molen af komt, hij is altijd al van verre zichtbaar.